Planowanie zużycia powietrza.

Planowanie zużycia powietrza w trakcie nurkowanie jest kluczową i fundamentalną umiejętnością, którą powinien posiadać każdy nurek. Niestety często bywa tak, że jest ona zaniedbywana, a nurkowie nie potrafią nawet oszacować na ile czasu wystarczy im powietrza w butli. Planowanie zużycia powietrza to umiejętność dokładnego obliczenia lub też oszacowania zużycia gazu w zależności od profilu naszego nurkowego.

Każdy nurek, powinien wiedzieć jak długo może przebywać na zaplanowanej głębokości nurkowania i na ile wystarczy mu powietrza. Oczywiście ilość powietrza którą możemy zużyć podczas nurkowania powinna być pomniejszona o gaz potrzebny na wykonanie przystanku bezpieczeństwa oraz na ewentualne sytuacje kryzysowe takie jak dzielenie się powietrzem z innym nurkiem czy akcje poszukiwawcze.

Planowanie gazów do nurkowania umożliwia ustalenie realistycznych limitów nurkowania: czasowych lub w ilości gazu. Ponadto dokładne planowanie pozwala unikać sytuacji niebezpiecznych związanych z nagłym brakiem powietrza podczas nurkowania.

Bardziej doświadczenia nurkowie, potrafią intuicyjnie określić ile mają dostępnego powietrza w butli, biorąc pod uwagę czas, głębokość nurkowania oraz panujące warunki. Instruktorzy nurkowania lub Divemasterzy, którzy często nurkują z grupami, dodatkowo potrafią oszacować zużycie powietrza każdego członka zespołu. Oczywiście rozwinięcie takich umiejętności jak przewidywania ilości powietrza w butli, z dokładnością i bez konieczności patrzenia na manometr. Wymaga to sporego doświadczenia i niestety nie da się tego nauczyć z dnia na dzień.

Mając wykształconą umiejętność planowanie zużycia powietrza podczas nurkowania jesteśmy w stanie przewidywać w sposób ciągły i dynamiczny aktualne zużycie powietrza w zależności od panujących warunków, w których się znajdujemy.

Jednostki metryczne i imperialne

Podróżując po świecie i nurkując w różnych miejscach spotkać się można z system miar metrycznym i imperialnym. O ile jednostki BAR (bary) lub Ata (atmosfery) są dla nas – nurków europejskich – znane, tak przejście na PSI (funt na cal kwadratowy) może stanowić nie mały problem. Tym bardziej, że na co dzień nie mamy z takim systemem za wiele do czynienia. Tym bardziej, że w systemie imperialnym mamy do czynienia z dużymi jednostkami, które nie są tak łatwe i przystępne do liczenia.

Wszystkie obliczenia, które prowadzone są na poziomie łodzi nurkowej czy stolika w barze są względnie proste do wykonania, natomiast jeśli do tego dołożymy stres i narkozę azotową to sytuacja staje się znacznie trudniejsza. Dlatego też, bardzo często można się spotkać z doświadczonymi nurkami, którzy świadomie przerzucili się na system metryczny.

Różnice w zużyciu powietrza

Na ile starcza butla do nurkowania? To częste pytanie, zwłaszcza wśród osób, które z nurkowaniem nigdy nie miały nic wspólnego. Zużycie powietrza podczas nurkowania będzie inne dla osób poczatkujących a inne dla bardziej zaawansowanych nurków. Ta kwestia nie podlega w ogóle dyskusji. Początkujący nurkowie wykonują bardzo dużą ilość zbędnych ruchów, mają problem z utrzymaniem pływalności a ich sposób oddychania jest daleki od spokojnego. Jeśli chcesz dowiedzieć się jak zużywać mniej powietrza podczas nurkowania to odwiedź naszego bloga w tym miejscu.

Oprócz tego należy pamiętać, że nasz oddech, a co za tym idzie zużycie gazu przy normalnym poziomie aktywności będzie inne niż w przypadku reakcji na stresowej. Zużycie powietrza przy dużym stresie czy to fizycznym czy psychicznym może powodować nawet 10 krotnie większe zużycie powietrza niż w warunkach normlanej, spokojnej aktywności. Aby dokładniej oszacować zużycie powietrza podczas sytuacji stresowej lub przy dużym wysiłku fizycznym, powinno się wykonać symulowane obciążenie fizyczny. W praktyce wygląda to tak, że nurek przez określony czas powinien pływać w całym akwalungu po powierzchni wody i jednocześnie monitorować aktualne zużycie powietrza.

Kolejnym czynnikiem, który wpływa na zwiększenie zużycia powietrza jest reakcja na wychłodzenie organizmu.  Jeśli nurkujemy w zimnej wodzie lub wystarczająco długo w ciepłej, nasz organizm zaczyna się wychładzać. Na początku zaczynają pojawiać się dreszcze, a zaraz po tym nasz oddech zaczyna się robić szybszy i bardziej płytki. Doskonale to widać, gdy nurkujemy z butlami typu stage. Pomimo tego, że stage często mają pojemność od 5 do 11 litrów, więc są stosunkowo dużymi butlami, a mimo wszystko powietrze bardzo szybko się w nich kończy.

Jak sam widzisz, planowanie zużycia powietrza podczas nurkowania jest bardzo ważną umiejętnością, która nie powinna być zaniedbywana.

Ile litrów powietrza jest w butli nurkowej?

No właśnie, zastanówmy się ile tak właściwie mamy gazu w butli nurkowej. Teoretycznie jest to sprawa bardzo prosta, w praktyce niestety często zapominana i pomijana tak jak planowanie zużycia powietrza podczas nurkowania. Właściwie obliczenie obojętności gazu dostępnego podczas nurkowania pozwala na zaplanowanie oraz przewidywanie  jego zużycia na różnych głębokościach.

Pojemność butli nurkowej w metrycznym systemie miar wyrażana jest w litrach, natomiast w systemie imperialnych w stopach sześciennych. Pojemność butli jest to informacja, mówiąca nam ile litrów lub stop sześciennych wody może pomieścić się w danej butli nurkowej. Dlatego też, mówimy, że dana butla ma pojemność 5, 10, 12 czy 15 litrów.

Aby obliczyć ilość gazu w butli, należy użyć następująco równania:

Przykładowo dla butli 12 litrów napełnionej do 200 bar będzie to ilość 2400 litrów gazu. Butla 10 litrów napełniona do 150 bar będzie zawierała 1500 litrów gazu.

Gaz przeznaczony na rezerwę czyli z jaką ilością powietrza powinniśmy kończyć nurkowanie

Odpowiedzialni nurkowie nigdy podczas nurkowania nie zużywają całego dostępnego gazu w butli. Powszechną praktyką jest pozostawienie pewnej części gazu na możliwe nieprzywidziane sytuacje, które mogą wydarzyć się pod wodą. To ile – jaką część – gazu zostawimy na rezerwę, zależy w dużej mierze od typu nurkowania jaki chcemy wykonać.

Jeżeli nurkujemy głęboko, w zimnej wodzie lub innych trudnych warunkach takich jak jaskinie czy wraki, stosujemy zasadę trójpodziału. Całość dostępnego powietrza na nurkowanie dzielimy na 3 części: 1/3 zużywamy na nurkowanie, 1/3 zużywamy na powrót, natomiast 1/3 zostawimy jako rezerwę. Więc de facto powinniśmy zawracać, gdy zużyjemy 66 barów dostępnego powietrza. Wówczas nasz manometr powinien wskazywać wartość 134 barów, natomiast nurkowanie powinno zakończyć się przy wskazaniu manometru na wartości 66 bar.

Dla nurkowań rekreacyjnych, przyjęło się zasadę, że rezerwa w butli nurkowej powinna wynosić 50 bar lub 700 PSI, a sama butla ładowana jest do ciśnienia roboczego 200 ATM/3000 PSI. Pamiętaj, że planowanie zużycia powietrza jest bardzo ważne.

Znajdziesz nas również w serwisach społecznościowych:
Facebook: www.facebook.com/JustDiveCentrumNurkowe
Instagram: www.instagram.com/just_dive
LinkedIn: www.linkedin.com/company/just-dive/